Na Krajowej Liscie Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego od 28 czerwca 2023 roku znajduję się unikalna tradycja z Iłży – ,,barabanienie wielkanocne''!
Nazwa tego zwyczaju pochodzi od instrumentu muzycznego, znanego jako baraban, który był używany przez oddziały wojsk Rzeczypospolitej. Baraban to rodzaj bębna, a samo słowo „baraban” wywodzi się z tureckiego „daraban”, oznaczającego bęben pułków janczarskich.
Barabanienie to nie tylko wybijanie rytmu, ale to przede wszystkim tradycja, mająca ogromne znaczenie dla barabaniarzy, ich rodzin oraz mieszkańców Iłży. Stanowi istotny element lokalnej tożsamości, związany zarówno z religią katolicką, jak i z historią miasta.
Co roku, w nocy z Wielkiej Soboty na Wielką Niedzielę, grupa ośmiu mężczyzn, w tym solista i siedmiu barabaniarzy, wyrusza w tradycyjny pochód przez miasto z historycznym bębnem. Zatrzymują się na ponad trzydziestu ustalonych przystankach, gdzie wykonują rytmiczne uderzenia, a ostatnie dźwięki pokrywają się z biciem zegara na dzwonnicy, sygnalizując świt.
Barabanienie to nieodłączna część kultury iłżeckiej, a miejscowi z dumą podkreślają, że nie ma Wielkanocy w Iłży bez barabana. Tradycja ta praktykowana jest prawdopodobnie od XVII wieku i jest żywym przykładem wymiany pokoleniowej wśród barabaniarzy.
Zachęcamy do celebrowania i doceniania naszych lokalnych tradycji i depozytariuszy, którzy ją podtrzymują!
Fot. Damian Fużyński
